Rzeczy najważniejsze, których znajomość jest wszystkim potrzebna albo bardzo pożyteczna
I. – Znak krzyża świętego
+ W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego. Amen.
II. – Modlitwa Pańska
Ojcze nasz, któryś jest w niebie,
święć się Imię Twoje,
Przyjdź Królestwo Twoje,
Bądź wola Twoja jako w niebie tak i na ziemi.
Chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj
i odpuść nam nasze winy, jako i my odpuszczamy naszym winowajcom,
I nie wódź nas na pokuszenie,
ale nas zbaw ode złego. Amen.
III. – Pozdrowienie anielskie
Zdrowaś Maryjo, łaski pełna, Pan z Tobą; błogosławionaś Ty między niewiastami, i błogosławiony owoc żywota Twojego, Jezus.
Święta Maryjo, Matko Boża, módl się za nami grzesznymi, teraz i w godzinę śmierci naszej. Amen.
IV. – Skład apostolski
1º Wierzę w Boga, Ojca wszechmogącego, Stworzyciela nieba i ziemi;
2º i w Jezusa Chrystusa, Syna Jego jedynego, Pana naszego;
3º który się począł z Ducha Świętego, narodził się z Maryi Panny;
4º umęczon pod Ponckim Piłatem, ukrzyżowan, umarł i pogrzebion;
5º zstąpił do piekieł, trzeciego dnia zmartwychwstał;
6º wstąpił na niebiosa, siedzi po prawicy Boga Ojca wszechmogącego;
7º stamtąd przyjdzie sądzić żywych i umarłych.
8º Wierzę w Ducha Świętego;
9º święty Kościół powszechny, świętych obcowanie;
10º grzechów odpuszczenie;
11º ciała zmartwychwstanie;
12º żywot wieczny. Amen.
V. – Witaj Królowo
Witaj, Królowo, Matko miłosierdzia; życie, słodyczy i nadziejo nasza, witaj. Do Ciebie wołamy wygnańcy, synowie Ewy. Do Ciebie wzdychamy jęcząc i płacząc na tym łez padole. Przeto więc, Orędowniczko nasza, one miłosierne oczy Twoje na nas zwróć, a Jezusa, błogosławiony owoc żywota Twojego, po tym wygnaniu nam okaż. O łaskawa, o litościwa, o słodka Panno Maryjo!
VI. – Doksologia na cześć Trójcy Przenajświętszej
Chwała Ojcu i Synowi, i Duchowi Świętemu, jak była na początku, teraz i zawsze, i na wieki wieków. Amen.
VII. – Modlitwa do Anioła stróża.
Aniele Boży, Stróżu mój, mnie, Tobie z dobroci Bożej zleconego, oświecaj, strzeż, prowadź i rządź mną. Amen.
VIII. – Modlitwa za wiernych zmarłych
Wieczne odpoczywanie racz im dać, Panie, a światłość wiekuista niechaj im świeci. Niech odpoczywają w pokoju. Amen.
IX. – Główne tajemnice Wiary
1º Tajemnica jednego Boga w trzech rzeczowo różnych Osobach: w Ojcu, Synu i Duchu Świętym.
2º tajemnica Odkupienia ludzkiego przez wcielenie, mękę i śmierć Jezusa Chrystusa, Syna Bożego.
X. – Dekalog czyli przykazania Boże.
Jam jest Pan, Bóg twój:
1º nie będziesz miał bogów cudzych przede Mną;
2º nie będziesz brał imienia Pana Boga swego nadaremno;
3º pamiętaj, abyś dzień święty święcił;
4º czcij ojca swego i matkę swoją;
5º nie zabijaj;
6º nie cudzołóż;
7º nie kradnij;
8º nie mów fałszywego świadectwa przeciw bliźniemu swemu;
9º nie pożądaj żony bliźniego swego;
10º ani żadnej rzeczy, która jego jest.
XI. – Przepisy Kościoła.
1º W niedziele i w inne święta nakazane Mszy słuchać i zaniechać ciężkiej pracy;
2º w dni od Kościoła postanowione wstrzymać się od mięsa i zachowywać post;
3º spowiadać się przynajmniej raz w roku;
4° Najświętszy Sakrament przynajmniej w czasie wielkanocnym przyjmować;
5° Kościół i duchowieństwo w potrzebach wspomagać.
XII. – Sakramenty.
1° Chrzest;
2° Bierzmowanie;
3° Eucharystia;
4° Pokuta;
5° Ostatnie Namaszczenie;
6° Kapłaństwo;
7° Małżeństwo.
XIII. – Akt Wiary.
Wierzę mocno i niezachwianie, dlatego iż Bóg, który jest Prawdą nieomylną, objawił to Kościołowi Katolickiemu, a przez ten Kościół Święty i nam objawia; że jest Bóg jeden tylko, we Trzech Osobach Bożych, równych i oddzielnych, które się nazywają Ojciec, Syn i Duch Święty; że Syn Boży stał się Człowiekiem, wziąwszy za sprawą Ducha Świętego ciało i duszę ludzką w żywocie Przeczystej Dziewicy Maryi; że umarł za nas na krzyżu; że zmartwychwstał; że wstąpił na Niebiosa; że stamtąd przyjdzie w końcu świata sądzić wszystkich żywych i umarłych; że dobrym da wieczne Niebo, a złych skaże na wieczne piekło. Wierzę nadto w to wszystko, w cokolwiek wierzy i co naucza Kościół Święty, bo jest nieomylny.
XIV. – Akt Nadziei.
O! Boże mój, ponieważ jesteś wszechmocny i nieskończenie dobry i miłosierny, mam nadzieję iż przez Mękę i Śmierć Jezusa Chrystusa Zbawiciela naszego, dasz mi żywot wieczny, któryś obiecał tym wszystkim, co wiernie wypełniają obowiązki dobrego Chrześcijanina, jak ja wypełniać pragnę za pomocą łaski Twojej. Amen.
XV. – Akt Miłości.
O! Boże mój, ponieważ jesteś Dobrem najwyższym, i najdoskonalszym, kocham Cię z całego serca i nad wszystko; i wolę raczej wszystko utracić, aniżeli miłość Twą postradać. A dla miłości Twojej kocham i kochać pragnę bliźniego mego jak siebie samego.
XVI. – Akt Skruchy.
O! Boże mój, ponieważ jesteś nieskończenie dobry, i ponieważ kocham Cię nad wszystko, żałuję i boleję z całego serca żem obraził Ciebie; i postanawiam jak najmocniej, za pomocą łaski Twojej już nigdy nie grzeszyć, i strzec się i unikać wszelkiej pobudki i okazji do grzechu. Amen.
XVII. – Tajemnice Różańca Świętego.
Tajemnice radosne.
1º Najświętsza Maryja Panna pozdrowiona przez Anioła.
2º Najświętsza Maryja Panna nawiedza Elżbietę.
3º Jezus Chrystus w Betlejem narodzony.
4º Ofiarowanie Dzieciątka Jezus w świątyni.
5º Odnalezienie Jezusa jako chłopca w świątyni między nauczycielami.
Tajemnice bolesne.
1º Modlitwa Jezusa Chrystusa w ogrodzie, krwią spoconego.
2º Biczowanie Jezusa Chrystusa przy słupie.
3º Cierniem ukoronowanie Jezusa Chrystusa.
4º Dźwiganie krzyża na miejsce Kalwarii przez Jezusa Chrystusa, na śmierć skazanego.
5º Śmierć Jezusa Chrystusa, przybitego do krzyża w obecności Matki swojej.
Tajemnice chwalebne.
1º Zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa.
2º Wniebowstąpienie Jezusa Chrystusa.
3º Zesłanie Ducha Świętego na Najświętszą Maryję Pannę i uczniów.
4º Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny.
5º Najświętsza Maryja Panna zostaje ukoronowana w chwale nieba i jaśnieje jako Królowa Aniołów i Świętych.
Witaj Królowo.
Witaj, Królowo, matko miłosierdzia….
Litania Loretańska.
Kyrie, eleison.
Christe, eleison…
______________
Tytuł oryginalny: „Praecipua omnibus scitu necessaria vel valde utilia”
Źródło przekładu: Catechismus catholicus. Cura et studio Petri cardinalis Gasparri concinnatus. Decima editio. Typis Polyglottis Vaticanis – MDCCCCXXXIII (1933), pag. 486.
Polski przekład modlitw cyt. za:
1. Mszał Rzymski z dodaniem nabożeństw nieszpornych, o. Gaspar Lefebvre, Benedyktyn. Przekład polski opracowali mnisi opactwa w Tyńcu. Opactwo ŚŚ. Piotra i Pawła w Tyńcu – Polska. Opactwo Św. Andrzeja, Bruges – Belgia, 1956
2. Piotr kardynał Gasparri, Katechizm katolicki. Z czwartego wydania łacińsk. przetłumaczył x. Jan Korzonkiewicz. NAKŁADEM KSIĘGARNI ŚW. WOJCIECHA. Warszawa 1941;
3. Katechizm mniejszy czyli Nauka Chrześcijańska krótko zebrana i ułożona z rozkazu Klemensa VIII Papieża przez Kardynała Roberta Bellarmina, a z rozkazu Grzegorza XVI Papieża na polski język przetłómaczona przez Xiędza ***. Nowe Wydanie. Podług wydania Propagandy w Rzymie. Berlin. W xięgarni B. Behra.
Opracowanie: Teofil.